Przypadek 52

PRAWO DO ZDROWEGO ŚRODOWISKA

Dziecko, 10 lat, we krwi wykryto ołów. Wydzielanie dymów przez pobliską fabrykę chemikaliów. Stanowisko społeczeństwa.

Powrót do strony głównej

1. Prawo międzynarodowe

   Artykuł 12 Paktu Społecznego zobowiązuje państwa do uznania prawa "każdej osoby do cieszenia się zdrowiem fizycznym i psychicznym, jakie jest zdolna osiągnąć"; w tym samym artykule (akapit 2a i 2b) czytamy, że "dla pełnego wypełnienia tego prawa państwa - sygnatariusze Paktu Społecznego powinny podjąć wszelkie niezbędne kroki w celu poprawy stanu środowiska naturalnego".
   W rozpatrywanym przypadku zdrowie dziecka zostało narażone na niebezpieczeństwo przez pobliską fabrykę, wydzielającą szkodliwe substancje. Upoważnieni lekarze, służby sanitarne i inspektorzy pracy z fabryki powinni oczywiście interweniować i żądać zaprzestania wydzielania szkodliwych substancji i wdrożenia "zdrowych" technologii.
   Oprócz tego konwencja nr 139/1974 Międzynarodowej Organizacji Pracy, mówiąca o zapobieganiu chorobom zawodowym, wywoływanym przez substancje rakotwórcze, zobowiązuje ich do podjęcia niezbędnych środków, przewidzianych w tej konwencji, dla ochrony zdrowia pracowników.

2. Etyka

   Deklaracja z Sao Paulo (WHO, 1976) na temat zanieczyszczenia środowiska wzywa lekarzy do poświęcenia się edukacji społeczeństwa i do stosowania programu ochrony środowiska.

3. Moralność religijna

a) Katolicka. Profilaktyka chorób wywoływanych zanieczyszczeniem środowiska jest obowiązkiem państwowej służby sanitarnej. Jest zupełnie logiczne, że społeczeństwo, uznając prawo człowieka do życia i ochrony zdrowia, jednocześnie tworzy specjalne służby (Jan Paweł II, Discorso del 27.10.1980 ai partecipanti ai due Congressi medici dell' Unione medico-biologica S. Luc).
b) Protestancka. W rozpatrywanym przypadku należy przebadać okoliczną ludność i podjąć nieodzowne, społeczno-polityczne i ekonomiczne, środki zapobiegawcze.
c) Żydowska. Talmud mówi o niedopuszczalności zanieczyszczania atmosfery w miejscach zamieszkanych przez ludzi. Miszna (Mishna Baba Batra 2, 9-10) żąda usunięcia z miast wszystkich źródeł zanieczyszczeń atmosferycznych, zwłaszcza trupów, garbarni itp. Także stodoły, gdzie młóci się ziarno, nie powinny znajdować się w miastach.
   Dziś, w obliczu strat z powodu zanieczyszczeń, władze sanitarne mają obowiązek podjąć wszystkie środki dla ochrony środowiska naturalnego. Obowiązkiem władz jest chronić przed niebezpieczeństwem wynikającym z zanieczyszczeń nie tylko obywateli, ale także florę i faunę. Tam, gdzie to konieczne, powinny być podjęte rygorystyczne środki, gwarantujące społeczeństwu zdrowe środowisko i pozwalające unikać katastrof, których konsekwencje mogą być dla ludzi bardzo poważne.
d) Muzułmańska. Społeczeństwo musi podjąć wszystkie konieczne środki dla ochrony zdrowia ludzi. Lekarze i inspektorzy pracy są odpowiedzialni za wszystkie skutki zanieczyszczeń, na przykład chemicznych, które mogą naruszyć integralność fizyczną człowieka, co, zdaniem islamu, jest szczególnie niedopuszczalne.
e) Buddyjska. Zdanie podobne do zdania innych religii.

Powrót do strony głównej

Opracowano na podstawie "Medycyna a prawa człowieka"
- książki wydanej w porozumieniu z Europejskim Sekretariatem ds. Wydawnictw Naukowych (SEPS)
- inicjatorem jej przekładu na język polski - przy współudziale Rady Europy.
Przełożyła Iwona Kaczyńska. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Opublikowano w Internecie za zgodą wydawcy.

Oprac.: lek. Jarosław Kosiaty, e-mail: jkosiaty@esculap.pl
Adres serwisu: etyka.doktorzy.pl